ปัญหาและเฉลยวิชาเบญจศีล-เบญจธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี สอบในสนามหลวง วันพฤหัสบดี ที่ ๒๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๐ เวลา ๑๕.๐๐ น.
คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
๑. สิกขาบทที่ปรากฏในเบญจศีล หมายถึงอะไร ?
ก. องค์แห่งศีล ข. ข้อห้ามแห่งศีล
ค. ขอบเขตแห่งศีล ง. การสมาทานศีล
คำตอบ : ก
๒. ศีล ๕ บัญญัติไว้สำหรับบุคคลประเภทใด ?
ก. ภิกษุ ข. ภิกษุณี
ค. สามเณร ง. คนทั่วไป
คำตอบ : ง
๓. เพราะเหตุใด ผู้แรกเริ่มประพฤติความดี จึงต้องถือศีล ?
ก. เป็นบรรทัดของศาสนาทุกศาสนา
ข. เป็นบรรทัดให้คนอื่นมีสุขทั่วหน้า
ค. เป็นบรรทัดให้คนประพฤติความดี
ง. เป็นบรรทัดให้เลี้ยงชีวิตแต่พอเพียง
คำตอบ : ค
๔. ศีลที่บัญญัติขึ้นเพื่อปลูกเมตตาจิตนั้น ควรปลูกเมตตาจิตในใคร ?
ก. สัตว์เล็ก ข. สัตว์ใหญ่
ค. สัตว์มีคุณ ง. สัตว์ทั้งปวง
คำตอบ : ง
๕. ศีลข้อใด บัญญัติขึ้นด้วยเพ่งเมตตาจิตเป็นใหญ่ ?
ก. ปาณาติบาต ข. อทินนาทาน
ค. กาเมสุมิจฉาจาร ง. มุสาวาท
คำตอบ : ก
๖. ฆ่ากันโดยบันดาลโทสะ เป็นการผิดศีลลักษณะใด ?
ก. โดยจงใจ ข. โดยไม่จงใจ
ค. โดยไตร่ตรอง ง. โดยใคร่ครวญ
คำตอบ : ข
๗. การกระทำใด มุ่งเฉพาะสัตว์เดียรฉาน ?
ก. ทรกรรม ข. ทำร้ายร่างกาย
ค. ฆ่าตัดคอ ง. ทำลายทรัพย์สิน
คำตอบ : ก
๘. การชนโค ชนไก่ กัดจิ้งหรีด จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
ก. กักขัง ข. นำไป
ค. เล่นสนุก ง. ผจญสัตว์
คำตอบ : ง
๙. ใช้งานสัตว์เกินกำลัง ไม่ปรานี ปล่อยให้อดอยากซูบผอม
ไม่ให้หยุดพักผ่อนตามกาล จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
ก. ใช้การ ข. กักขัง
ค. เล่นสนุก ง. นำไป
คำตอบ : ก
๑๐. การทำให้พิการ จัดเข้าในการกระทำประเภทใด ?
ก. การฆ่า ข. การโจรกรรม
ค. การทำร้ายร่างกาย ง. การทรกรรม
คำตอบ : ค
๑๑. อทินนาทานา เวรมณี บัญญัติขึ้นเพื่ออะไร ?
ก. ให้มีสติยับยั้ง ข. ให้มีเมตตาต่อกัน
ค. ให้ปรองดองกัน ง. ให้เลี้ยงชีวิตถูกทาง
คำตอบ : ง
๑๒. คบเพื่อนด้วยอาการไม่ซื่อสัตย์ เอาเปรียบ มุ่งแต่จะได้ฝ่ายเดียว
ตรงกับข้อใด ?
ก. ปอกลอก ข. ลักลอบ
ค. สมโจร ง. ยักยอก
คำตอบ : ก
๑๓. การถือเอาสิ่งของที่ดีของผู้อื่น เอาสิ่งของที่เลวของตนเข้าไว้แทน
จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
ก. ลักลอบ ข. เบียดบัง
ค. สับเปลี่ยน ง. ยักยอก
คำตอบ : ค
๑๔. แม้ทรัพย์ของตนเองก็ทำให้ผิดศีลข้อที่ ๒ ได้ ตรงกับข้อใด ?
ก. ลักลอบ ข. เบียดบัง
ค. ตระบัด ง. กรรโชก
คำตอบ : ก
๑๕. การขู่ให้เจ้าของตกใจกลัวและถือเอาสิ่งของไป เรียกว่าอะไร ?
ก. ปล้น ข. ฉ้อ
ค. ฉก ง. กรรโชก
คำตอบ : ง
๑๖. การทำลายทรัพย์สินผู้อื่นให้เกิดความเสียหาย เช่น เผาโรงเรียน
ฟันโค ฟันกระบือ เป็นต้น จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
ก. ทำร้าย ข. ทรกรรม
ค. ผลาญ ง. กรรโชก
คำตอบ : ค
๑๗. กิริยาที่ทำในเวลาสงัด แอบเข้าไปในเรือนของผู้อื่นและหยิบฉวย
สิ่งของเขาไป เรียกว่าอะไร ?
ก. ตัดช่อง ข. ย่องเบา
ค. ลักลอบ ง. เบียดบัง
คำตอบ : ข
๑๘. กาเมสุมิจฉาจารา เวรมณี บัญญัติขึ้นเพื่อป้องกันตนจากความ
เสียหายในเรื่องใด ?
ก. โหดร้าย ข. มือไว
ค. ใจง่าย ง. ขาดสติ
คำตอบ : ค
๑๙. เว้นจากการประพฤติผิดในกาม คำว่า กาม ได้แก่กิริยาเช่นใด ?
ก. รักใคร่กันฉันญาติ ข. รักใคร่กันฉันเพื่อน
ค. รักใคร่กันฉันพี่น้อง ง. รักใคร่กันทางประเวณี
คำตอบ : ง
๒๐. ผู้เป็นเทือกเถาของตน ตรงกับข้อใด ?
ก. แม่ ข. ลูก
ค. หลาน ง. เหลน
คำตอบ : ก
๒๑. หญิงที่จารีตห้าม ยกเว้นข้อใด ?
ก. ภิกษุณี ข. สิกขมานา
ค. หญิงหม้าย ง. สามเณรี
คำตอบ : ค
๒๒. ของของใคร ใครก็รักก็หวง มีความหมายตรงกับศีลข้อใด ?
ก. ข้อ ๑ ข. ข้อ ๓
ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕
คำตอบ : ข
๒๓. ชายที่มีรักเดียวใจเดียว ไม่นอกใจภรรยาตน ตรงกับข้อใด ?
ก. ปติวัตร ข. สทารสันโดษ
ค. มัตตัญญุตา ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ข
๒๔. มุสาวาท แสดงออกได้ทางใด ?
ก. ทางกาย ข. ทางวาจา
ค. ทางใจ ง. ทางกาย วาจา
คำตอบ : ง
๒๕. การกล่าววาจาที่ไพเราะมีประโยชน์ ตรงกับศีล ๕ ข้อใด ?
ก. ข้อ ๑ ข. ข้อ ๒
ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕
คำตอบ : ค
๒๖. ข้าราชการถวายสัตย์แล้ว ภายหลังไม่ปฏิบัติตาม เรียกว่าอะไร ?
ก. ผิดสัญญา ข. คืนคำ
ค. เสียสัตย์ ง. หลอกลวง
คำตอบ : ค
๒๗. ให้การเท็จในชั้นศาล ชื่อว่าประพฤติผิดลักษณะใด ?
ก. พูดปด ข. พูดคำหยาบ
ค. พูดเพ้อเจ้อ ง. พูดส่อเสียด
คำตอบ : ก
๒๘. รู้วิชาคงกระพัน ฟันไม่เข้า ยิงไม่ออก เพื่อหลอกให้คนหลงเชื่อ
และนิยมตน จัดเป็นมุสาประเภทใด ?
ก. มารยา ข. ทำเลศ
ค. เสริมความ ง. ทำเล่ห์กระเท่ห์
คำตอบ : ง
๒๙. พูดประชดให้คนอื่นเจ็บใจ ตรงกับข้อใด ?
ก. สับปลับ ข. ทำเลศ
ค. เพ้อเจ้อ ง. เสียดแทง
คำตอบ : ง
๓๐. ตั้งใจจะพูดอย่างหนึ่ง แต่ปากไพล่ไปพูดเสียอีกอย่างหนึ่ง เช่นนี้
เรียกว่าอะไร ?
ก. โวหาร ข. นิยาย
ค. สำคัญผิด ง. พลั้ง
คำตอบ : ง
๓๑. พูดตัดข้อความที่ไม่ต้องการจะให้รู้ออก เพื่อปกปิดความผิดตน
ให้เขาเข้าใจเป็นอย่างอื่น ตรงกับข้อใด ?
ก. เสริมความ ข. ทำเลศ
ค. อำความ ง. มายา
คำตอบ : ค
๓๒. พูดด้วยความคะนองปาก ไม่ได้ตั้งใจให้เข้าใจผิด ตรงกับข้อใด ?
ก. เสียดแทง ข. สับปลับ
ค. ส่อเสียด ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ข
๓๓. ทั้งๆ ที่ไม่ได้เคารพนับถืออะไร แต่ลงท้ายจดหมายมีข้อความว่า
ด้วยความเคารพอย่างยิ่ง ไม่จัดเป็นมุสาเพราะอะไร ?
ก. ไม่ได้ตั้งใจ ข. เป็นโวหาร
ค. เข้าใจผิด ง. สำคัญผิด
คำตอบ : ข
๓๔. ข้อใด เป็นมูลเหตุของความประมาทขาดสติ ?
ก. ความยากจน ข. ความฟุ้งซ่าน
ค. ความเครียด ง. ความมึนเมา
คำตอบ : ง
๓๕. การเสพสิ่งเสพติด ถือว่าผิดศีล เพราะสาเหตุใด ?
ก. ให้ผู้เสพมีโอกาสถึงตายได้
ข. เป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
ค. เสียเงินโดยเปล่าประโยชน์
ง. รัฐบาลห้ามและปราบปราม
คำตอบ : ข
๓๖. การละเว้นจากข้อห้ามในสิกขาบททั้ง ๕ เรียกว่าอะไร ?
ก. วิรัติ ข. เจตนา
ค. สมาทาน ง. กัลยาณธรรม
คำตอบ : ก
๓๗. ตั้งใจจะรักษาศีล ๕ มิให้ขาด มิให้ด่าง มิให้พร้อย ตรงกับข้อใด ?
ก. สัมปัตตวิรัติ ข. สมาทานวิรัติ
ค. สมุจเฉทวิรัติ ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ข
๓๘. กำลังจะทำจะทำร้ายเขา แต่ไม่ทำ เพราะเห็นว่าไม่ควร ตรงกับข้อใด ?
ก. สัมปัตตวิรัติ ข. สมาทานวิรัติ
ค. สมุจเฉทวิรัติ ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ก
๓๙. ใจจืดใจดำ เป็นอาการของคนขาดกัลยาณธรรมข้อใด ?
ก. เที่ยงธรรม ข. ซื่อตรง
ค. สวามิภักดิ์ ง. เมตตา กรุณา
คำตอบ : ง
๔๐. เลี้ยงชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ไม่หลอกลวงผู้อื่นเลี้ยงชีวิต
ชื่อว่าปฏิบัติตามข้อใด ?
ก. สัมมาสังกัปปะ ข. สัมมาอาชีวะ
ค. สัมมาวายามะ ง. สัมมาสมาธิ
คำตอบ : ข
๔๑. การขายสินค้าที่มีคุณภาพ ตามราคาที่กำหนด ไม่เอาเปรียบลูกค้า
ชื่อว่าประพฤติเป็นธรรมในอะไร ?
ก. กิจการ ข. บุคคล
ค. วัตถุ ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ข
๔๒. เรามีเวลาน้อย ต้องรีบทำงานที่คั่งค้างให้สำเร็จ ชื่อว่าประพฤติ
เป็นธรรมในอะไร ?
ก. กิจการ ข. บุคคล
ค. วัตถุ ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ก
๔๓. ข้อใด ส่งเสริมผู้ปฏิบัติให้รู้จักมีความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ ?
ก. ความมีสัตย์ ข. ความสำรวมในศีล
ค. ความสำรวมในกาม ง. ความมีสติรอบคอบ
คำตอบ : ก
๔๔. คนตรง หมายถึงบุคคลมีความประพฤติเช่นไร ?
ก. กตัญญู ข. อ่อนน้อม
ค. มีสัตย์ ง. จงรักภักดี
คำตอบ : ค
๔๕. ฉันจำใจต้องทำความผิด เพราะรักเธอมาก ชื่อว่าขาดความ
เที่ยงธรรมข้อใด ?
ก. ฉันทาคติ ข. โทสาคติ
ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ
คำตอบ : ก
๔๖. ความมีสติรอบคอบ ส่งเสริมการรักษาศีลข้อใด ?
ก. ข้อ ๒ ข. ข้อ ๓
ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕
คำตอบ : ง
๔๗. ไม่ควรซื้อ อย่าไปพิไรซื้อ มีความหมายตรงกับข้อใด ?
ก. สัมมากัมมันตะ ข. สัมมาอาชีวะ
ค. ความมีสัตย์ ง. สติรอบคอบ
คำตอบ : ง
๔๘. ข้อใด ไม่ใช่อาการของความมีสติรอบคอบ ?
ก. ทำงานให้อากูล ข. ทำงานที่ไม่มีโทษ
ค. ทำงานอย่างตั้งใจ ง. ทำงานระมัดระวัง
คำตอบ : ก
๔๙. การปฏิบัติตามหลักเบญจศีลเบญจธรรม คู่ใดไม่สัมพันธ์กัน ?
ก. ไม่แย่งชิงของรัก-มีเมตตากรุณา
ข. ไม่ลักทรัพย์-ประกอบสัมมาชีพ
ค. ไม่พูดเท็จ-พูดแต่ความจริง
ง. ไม่ดื่มสุรา-มีสติสัมปชัญญะ
คำตอบ : ก
๕๐. เบญจศีลกับเบญจธรรม ต่างกันอย่างไร ?
ก. เบญจศีลควรรู้-เบญจธรรมควรละ
ข. เบญจศีลควรละ-เบญจธรรมควรรู้
ค. เบญจศีลควรเว้น-เบญจธรรมควรปฏิบัติ
ง. เบญจศีลควรปฏิบัติ-เบญจธรรมควรเว้น
คำตอบ : ค