สัมผัปปลาปะ
เจตนาเป็นเหตุกล่าวถ้อยคำอันหาประโยชน์มิได้ คือ กำจัดทางแห่งประโยชน์อันสัตบุรุษพึงได้รับ ชื่อว่า สัมผัปปลาปะ
ความแตกต่างระหว่างมุสาวาทกับสัมผัปปลาปะ
มุสาวาท ได้แก่ อกุศลเจตนา อันเป็นเหตุพยายามทางกาย ทางวาจาของคนผู้มุ่งจะหลอกลวงคนอื่น ส่วนสัมผัปปลาปะ ได้แก่ อกุศลเจตนา อันเป็นเหตุกล่าวถ้อยคำปราศจากอรรถธรรม ไม่แสดง อรรถ ธรรม และวินัย เพื่อให้เข้าใจประโยชน์ในภพนี้และภพหน้า
สัมผัปปลาปะที่ประกอบด้วยอกุศลเจตนาเป็นเหตุพยายามทางกาย ทางวาจาเพื่อแสดงสิ่งไร้สาระ จนคนหลงเชื่อว่าเป็นเรื่องจริง จัดเป็นกรรมบถ
ส่วนดิรัจฉานกถา ผู้พูดด้วยความชอบใจ ย่อมเป็นเพียงกรรม ไม่ถึงกรรมบถ หากพูดโดยอิงอาศัยอรรถ ธรรม หรือวินัย ก็เกิดประโยชน์ได้
สัมผัปปลาปะ จะสำเร็จเป็นกรรมบถได้ ต้องประกอบด้วยองค์ ๒ คือ
๑. จิตคิดจะพูดเรื่องเพ้อเจ้อ
๒. พูดเรื่องเช่นนั้นออกไป
สัมผัปปลาปะ มีโทษมาก เพราะเหตุ ๓ ประการ คือ
๑. ผู้พูดมีอาเสวนะ ( ความเสพคุ้น ) มาก
๒. คนอื่นเชื่อว่าเป็นเรื่องจริง
๓. ผู้พูดมีกิเลสแรงกล้า
สัมผัปปลาปะที่ตรงกันข้าม ชื่อว่ามีโทษน้อย