สมุนไพร ลดไขมันในเส้นเลือด คลอเรสเตอรอล

สมุนไพรที่ใช้ลดไขมันในเส้นเลือด ลดคลอเรสเตอรอลและไตรกลีเซอไรค์ ได้แก่ กระเจี๊ยบแดง ดอกคำฝอย เห็ดหลินจือ ปัญจขันธ์(เจียวกู้หลาน)หรือที่เรียกว่าโสมภาคใต้ และอาร์ติโชค ส่วนสมุนไพรที่ช่วยเพิ่ม HDL ไขมันดี ได้แก่ กระเจี๊ยบแดง อาร์ติโชค

ไขมันในเส้นเลือด แบ่งได้เป็น 2 ชนิดคือ คลอเรสเตอรอล (Cholesterol) และไตรกลีเซอไรค์ (Triglyceride) ไขมันทั้ง 2 ชนิดนี้เป็นไขมันที่ให้พลังงานให้แก่ร่างกาย เกิดจาก อาหารที่รับประทาน ได้แก่ ไข่แดง ไข่ปลา กุ้ง ปู ปลาหมึก หอย เครื่องในสัตว์ เนื้อสัตว์ติดมัน และน้ำมันหมู น้ำมันไก่ เป็นต้น เกิดจากร่างกายสร้างขึ้นเองจากการทำงานของตับและลำไส้ เกิดจากยา เช่น ยาต้านไวรัสบางชนิด ยาฮอร์โมน steroid ปัญหาของคลอเรสเตอรอล (Cholesterol) และไตรกลีเซอไรค์ (Triglyceride) ก็คือ ถ้าร่างกายมีคลอเรสเตอรอลและไตรกลีเซอไรค์ มากเกินไป มันจะไปเกาะตัวอยู่ตรงผนังด้านในของหลอดเลือด ถ้าสะสมมากขึ้น จะทำให้หลอดเลือดตีบ โลหิตไหลเวียนยาก คลอเรสเตอรอล (Cholesterol) ยังแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ LDL Cholesteral หรือไขมันไม่ดี เป็นไขมันที่เป็นต้นเหตุการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบตันและ หลอดเลือดสมองตีบตัน HDL Cholesteral หรือไขมันที่ดี เป็นไขมันที่มีหน้าที่ป้องกันและต่อต้านการเกิดโรคหลอดเลือดแข็ง ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ ค่าไขมันคลอเรสเตอรอล และไตรกลีเซอไรค์ สามารถตรวจวัดได้โดยการเจาะเลือด และต้องอดน้ำอดอาหารไม่น้อยกว่า 12 ชม. ก่อนตรวจเลือด ค่ามาตรฐานของคลอเรสเตอรอล และไตรกลีเซอไรค์ เป็นดังนี้ คอเลสเตอรอลรวม (Total Cholesteral) ค่าปกติไม่ควรเกิน 200 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ค่า Total Cholesteral ที่สูง จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ LDL Cholesteral หรือไขมันไม่ดี ค่าปกติไม่ควรเกิน 130 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ค่า LDL ที่สูงจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ เนื่องจากไขมันจะเกาะอยู่ที่ผนังหลอดเลือดแดง HDL Cholesteral หรือไขมันที่ดี ค่าปกติต้องสูงกว่า 35 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ซึ่งโดยทั่วไปแล้วผู้ชายควรมีระดับ HDL ระหว่าง 40-50 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ในขณะที่ผู้หญิงควรมีระดับ HDL อยู่ระหว่าง 50-60 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ค่า HDL ที่สูง จะลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ ไตรกลีเซอไรด์ ( Triglyceride ) ค่าปกติไม่ควรเกิน 200 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ไขมันไตรกลีเซอไรด์ที่สูงก็เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง เช่นเดียวกัน Cholesteral    =    HDL   +   LDL   +   [ Triglyceride / 5 ] แนวทางการป้องกันไขมันและคอเลสเตอรอล บริโภคอาหารครบ 5 หมู่ และหลีกเลียงอาหารที่มีไขมันคอเลสเตอรอลสูง ไขมันคอเลสเตอรอลลส่วนใหญ่มาจาก ไขมันจากสัตว์และพืชบางชนิด เช่น น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าว (น้ำมันพืชชนิดอื่น เช่น รำ ถั่วเหลือง ข้าวโพด ไม่มีคอเลสเตอรอล) ดังนั้นหลักสำคัญ ของการลดระดับไขมันในเลือดคือการ ควบคุมอาหาร หลีกเลี่ยงอาหารที่เราเห็นๆว่ามีไขมันสูง เช่น หมูสามชั้น เนื้อติดมัน หนังเป็ด หนังไก่ ข้างขาหมู ข้าวมันไก่ กะทิ เนย พิซซา เบอร์เกอร์ เป็นต้น คอเลสเตอรอลยังมีมากในเครื่องในสัตว์ สมองสัตว์ ไข่แดงจากไข่ทุกประเภท (แต่ไม่พบในไข่ขาว) อาหาร ทะเลบางชนิด เช่น กุ้ง ปลาหมึก หอยนางรม มันปู ควบคุมคอเลสเตอรอล, LDL Cholesteral และไตรกลีเซอไรด์ ไม่ให้สูงเกินมาตรฐาน เพิ่ม HDL Cholesteral ให้สูง เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ นอกจากจะทำให้ร่างกายแข็งแรงแล้ว การออกกำลังกายยังทำให้ HDL Cholesteral เพิ่มสูงขึ้นด้วย ไขมันเลว ไขมันดี มีอะไรบ้าง ไขมันเลว (ถ้ามีปริมาณมากจะเป็นโทษต่อร่างกาย) ได้แก่ คอเลสเตอรอล, ไตรกลีเซอไรด์, LDL , ไขมันอิ่มตัว (ในฉลากอาหาร, ฉลากข้างขวดน้ำมันพืชบางยี่ห้อ จะเขียนเป็นภาษาอังกฤษว่า SATURATED FAT. นั่นหมายถึงไขมันอิ่มตัวนั่นเอง) ไขมันดี เช่น HDL ,ไขมันไม่อิ่มตัว (UNSATURATED FAT) (รวมถึงโอเมก้า 3 ด้วย), เลซิติน พวกนี้จัดเป็นไขมันดี ซึ่งจะช่วยป้องกันโรคเส้นเลือดอุดตันที่หัวใจและทำให้มีสุขภาพดี

สมุนไพรลดไขมันในเส้นเลือด

ปัญจขันธ์ (เจียวกู้หลาน)

มีสรรพคุณในการลดไขมันในเลือด เนื่องจากมีสารโพลีฟีนอล ( Polyphenols ) มีฤทธิ์ในการลดคลอเรสเตอรอล ช่วยปรับลดระดับคลอเลสเตอรอลชนิด LDL ( LDL: กรดไขมันที่เสียที่ทำให้เกิดการอุดตันที่หลอดเลือดหัวใจ) จึงเท่ากับ ลดความเสี่ยงในการเกิดหัวใจวายเฉียบพลัน รักษาสมดุลให้กรดไขมัน ชนิด HDL กรดไขมันดี ทำให้เกิดการเผาผลาญไขมันได้ดี และลดกรดไขมันอิสระที่เกิดขึ้นเกิดจากการแปรสภาพของกรดไขมันเสีย นอกจากนั้นยังป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดแข็งตัว ลดความเสี่ยงการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ หมายเหตุ LDL Cholesterol คอเลสเตอรอลที่ไม่ดี ยิ่งมากยิ่งไม่ดี HDL Cholesterol คอเลสเตอรอลที่ดี ยิ่งมากยิ่ง ดี

เห็ดหลินจือ

พบว่า ภายในเห็ดหลินจือ มีสารที่ใช้ลดไขมันในเส้นเลือด รักษาและป้องกันการอุดตันของไขมันในเส้นเลือดได้ นั่นคือ กรดกาโนเดอริค ( Ganoderic acid ) และ กรดลูซิเดนิค (Lucidenic acid ) นอกจากนี้ยังพบกลุ่มสาร นิวคลีโอไทด์ (Nucleotides) มีสรรพคุณในการป้องกันเส้นเลือดอุดตันจากลิ่มเลือด (Antithrombotic activity) ส่งผลช่วยลดอัตราการเกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ลงได้ มีรายงานผลการศึกษาทางคลินิกโดยนักวิจัยชาวญี่ปุ่นในผู้ป่วย 70 รายหลังจากให้ผู้ป่วยกินเห็ดหลินจือแบบสกัดเป็นเวลา 3 เดือน พบว่าสามารถลดคลอเรสเตอรอลได้ 74.2% ซึ่งตรงกันกับรายงานผลการศึกษาทางคลินิกที่มหาวิทยาลัยแพทย์ศาสตร์เมือง เซียงไฮ้ พบว่า สามารถลดไขมันในเลือดคลอเรสเตอรอลและไตรกลีเซอร์ไรด์ได้เช่นกัน ทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้นและช่วยลดการอุดตันภายในเส้นเลือดของอวัยวะ ต่าง ๆ ได้

กระเจี๊ยบแดง

กลีบเลี้ยงของดอก เป็นยาลดไขมันในเส้นเลือด ขับปัสสาวะ ลดความดันโลหิตโดยไม่มีผลร้ายแต่อย่างใด ดอก แก้โรคนิ่วในไต นิ่วในกระเพราะปัสสาวะ และ ละลายไขมันในเส้นเลือด ผล ลดไขมันในเส้นเลือด แก้กระหายน้ำ รักษาแผลในกระเพาะ เมล็ด บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง แก้ดีพิการ ขับปัสสาวะ ลดไขมันในเส้นเลือด รศ.ดร.เนตรนภิส ธีระวัลย์ชัย ภาควิชาชีวเคมี คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ศึกษาคุณสมบัติของกระเจี๊ยบแดงต่อการเพิ่มคอเลสเตอรอลชนิดดี (เอชดีแอล) และยับยั้งคอเลสเตอรอลชนิดร้าย (แอลดีแอล) จนพบว่า สารสกัดกระเจี๊ยบแดงออกฤทธิ์ ยับยั้งไขมันตัวร้ายและเพิ่มปริมาณไขมันดีอย่างเห็นได้ชัด จึงเหมาะนำไปพัฒนาเป็นยาลดไขมันในเลือดได้ในอนาคต สาเหตุของโรคหัวใจเกิดจากภาวะไขมันในเลือดสูง เกิดจากการสะสมของไขมันเป็นเวลานาน ก่อให้เกิดก้อนไขมันเกาะและอุดตันอยู่บริเวณหลอดเลือดหัวใจ เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลว และหากเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมองขาดเลือด มีความเสี่ยงเป็นอัมพฤกษ์อัมพาตในที่สุด ผู้ที่ประสบภาวะไขมันในเลือดสูงมักจะไม่รู้ตัว เนื่องจากไม่มีอาการแสดงออก แต่รู้ได้ด้วยการเจาะเลือดตรวจ ในปัจจุบันผู้ป่วยที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง จำเป็นต้องรับประทานยาลดไขมัน ซึ่งมีความเป็นพิษต่อตับสูง ทีมวิจัยจึงศึกษาสมุนไพรที่มีฤทธิ์ลดไขมัน เพื่อนำมาพัฒนาเป็นยาลดไขมันจากสมุนไพร ที่ราคาถูกและปลอดภัย จนกระทั่งพบว่ากระเจี๊ยบแดงมีคุณสมบัติดังกล่าว แต่ยังไม่มีผลการทดลองทางวิทยาศาสตร์ยืนยันประสิทธิภาพ จึงยังไม่มีผู้ผลิตตัวยาจากสมุนไพรชนิดนี้ “ยาลดไขมันที่ใช้อยู่ในกลุ่มผู้ป่วยโรคหัวใจ เป็นยานำเข้าจากต่างประเทศมีราคาขายอยู่ที่เม็ดละ ๖๐ บาท ถือเป็นค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูง เนื่องจากต้องกินต่อเนื่อง แต่หากทีมงานสามารถพัฒนายาลดไขมันจากสมุนไพรได้สำเร็จ จะช่วยลดค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ไปได้มาก”

ดอกคำฝอย

ดอกคำฝอยเป็นยาบำรุงโลหิต ลดไขมันในเส้นเลือด ลดความดันโลหิตสูง บำรุงหัวใจ บำรุงประสาท ป้องกันไขมันอุดตัน ฟอกโลหิต ช่วยระบายอ่อนๆ และยังประกอบด้วยไขมันไม่อิ่มตัวหลายชนิดเช่น โปรตีน เบต้าแคโรทีน ไวตามินอี เป็นต้น น้ำมันของดอกคำฝอยมีส่วนประกอบของกรดไลโนเลอิก ซึ่งเป็นกรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว (ไขมันดี) ในประมาณสูง ประมาณร้อยละ 75 จึงเชื่อว่าจะทำให้ประมาณคอเลสเตอรอลในเลือดต่ำลง และจากผลการวิจัยในสัตว์ทดลองและในคน พบว่า เมล็ดน้ำมันดอกคำฝอยช่วยทำให้ปริมาณคอเลสเตอรอลในเลือด ลดลงได้จริง ทั้งนี้อาจเป็นเพราะกรดไลโนเลอิกจะไปทำปฏิกิริยากับคอเลสเตอรอลในเลือด ได้เป็นคอเลสเตอรอลไลโนเลเอท (choloesterol linoleate) และยังมีรายงานว่า น้ำมันดอกคำฝอยทำให้ฤทธิ์ของเอนไซม์ ที่ใช้ในการสังเคราะห์กรดไขมันลดลงอีกด้วย จากผลการวิจัยในสัตว์ทดลอง และในคนพบว่า น้ำมันดอกคำฝอย จะช่วยให้การอุดตันของไขมันในหลอดเลือดลดลง และช่วยป้องกันการอุดตันของไขมันในเลือดได้ ทั้งนี้อาจเป็นผลมาจากน้ำมันดอกคำฝอยมีฤทธิ์ลดการจับตัวของเกล็ดเลือดคนจีน ใช้รักษาโรคหัวใจและหลอดเลือด ชาดอกคำฝอย ช่วยเสริมสุขภาพ ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด โดยใช้ดอกแห้ง 3 กรัม ชงน้ำร้อนครึ่งแก้ว ดื่มเป็นชาได้ 3 เวลา ประมาณ 2-3 อาทิตย์ ไปตรวจดูไขมันในเลือดลดหรือยัง ถ้าลดแล้วก็หยุดดื่มได้

อาร์ติโชค

ในอาร์ติโชคมีสารไซนาริน (cynarin) ช่วยลดไขมันในเลือด ลดได้ทั้งคอเลสเตอรอล LDL และไตรกลีเซอไรด์ แถมช่วยเพิ่ม HDL และยังช่วยบำรุงตับ ทำให้ตับทำงานได้ดียิ่งขึ้น