Thursday, March 29, 2007 บรรษัทภิบาล
เรื่องของความโปร่งใสกับการลงทุนนี่ จริงๆแล้วเป็นเรื่องที่แยกขายจากกันแทบไม่ได้เลย การลงทุนที่ดีเราควรเลือกลงทุนในหุ้นที่มีธุรกิจที่ดี มีผู้บริหารที่ดี และซื้อในราคาที่ต่ำกว่ามูลค่าที่ควรจะเป็น ... จะเห็นว่าปัจจัยทางด้านผู้บริหารนี่จัดได้ว่าเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งใน การลงทุนให้ประสบความสำเร็จ ...
ในแง่ของความมีขยัน หรือความเก่งของผู้บริหาร หลายๆครั้งเราพอจะตีความเอาจากงบการเงินได้บางส่วน ถ้าบริษัทนั้นสามารถเติบโตได้ดีกว่าอุตสาหกรรมก็มีแนวโน้มว่าผู้บริหารของ บริษัทก็น่าจะมีฝีมืออยู่เหมือนกัน หรือในช่วงที่เกิดวิกฤตเศรษฐกิจ หรือเป็นช่วงขาลงของอุตสาหกรรมนั้นๆ การประคงบริษัทไว้ไม่ให้เจ็บตัวมาก ก็ถือได้ว่าเป็นความสามารถอย่างหนึ่งของผู้บริหาร ... นอกจากเราจะตีความความสามารถของผู้บริหารเอาจากงบการเงินแล้ว ยังคงมีอีกทางที่ดีก็คือการหาโอกาสได้พูดคุยกับผู้บริหารด้วยตัวเอง ถามคำถามเกี่ยวกับธุรกิจ หรือเรื่องที่เราสงสัย และสังเกตุเอาจากคำตอบของผู้บริหารก็พอจะบอกได้คร่าวๆเช่นกันว่าผู้บริหาร นั้นมีความสามารถแค่ไหน ...
แต่สิ่งสำคัญมากๆ และก็เป็นสิ่งที่ยากในการจะรู้ได้ว่าผู้บริหารนั้นมีความซื่อสัตย์หรือโปร่ง ใสมากน้อยเพียงใด เพราะงบการเงินที่ออกมาเห็นว่าดีนั้น บางครั้งมันอาจจะเกิดจากการที่ผู้บริหารที่ไม่ใสเป็นคนทำให้มันดูดีเกินความ เป็นจริงๆก็ได้ หรือแม้แต่การพูดคุยกันก็อาจจะบอกได้ยากมากเช่นกัน เพราะคนที่ขี้โกงเป็นนิสัยนั้นบางทีก็ยากที่เราจะจับทางเค้าได้ เพราะเค้าขี้โกงมาตลอด ความสามารถในการปกปิดก็คงไม่น้อยอยู่แล้ว
ลอง มาดูผลกระทบของการถือหุ้นที่ผู้บริหารไม่โปร่งใสกันดูบ้างนะครับว่ามันเป็น แบบไหนได้บ้าง (ออกตัวก่อนว่าเรื่องของความโปร่งใส และกลโกงในการผองถ่ายเงินนี้ ถือว่าเป็นเรื่องที่เป็นจุดอ่อนของผมเหมือนกัน คงเพราะด้วยประสบการณ์ที่ยังน้อย แต่จะพยายามเล่าๆเอาเท่าที่เคยได้ยินมา และเคยอ่านผ่านๆตามา)
- ผู้บริหารมีการตั้งบริษัท Trading เพื่อเป็นตัวแทนขายสินค้าให้กับบริษัท กลโกงง่ายๆก็คือการขายสินค้าให้กับบริษัทดังกล่าวในราคาต่ำกว่าที่ควร แล้วบริษัท Trading นั้นๆก็ได้กำไรมากเป็นพิเศษ เงินก็เข้าผู้บริหารได้สบายๆ
- บริษัทที่อาจจะมีการซื้อสินทรัพย์จากผู้บริหาร หรือคนรู้จักของผู้บริหาร (คนเค้าก็มักจะบอกว่าไม่เกี่ยวข้องกัน) ในราคาที่แพงกว่าที่ควรจะเป็น
- บริษัทที่สั่งผลประกอบการให้ขาดทุนก็ได้ กำไรก็ได้ .... ในช่วงที่ต้องการให้หุ้นขึ้นก็สร้างข่าว และสร้างผลประกอบการให้ดีขึ้น โดยอาจจะทำได้โดยการพยายามรับรู้รายได้ให้เร็วขึ้น รับรู้รายจ่ายให้ช้าลงหรือให้น้อยลง ซึ่งก็ไม่ได้ยากลำบากเกินความสามารถที่จะตกแต่งได้ เพื่อดันให้ราคาหุ้นเพิ่มสูงขึ้น ... พอหุ้นขึ้นผู้บริหารก็ขายหุ้นออกมา ในทางกลับกัน เมื่อขายหุ้นออกมาได้ตามจำนวนที่ต้องการแล้ว ก็เป็นช่วงของการทุบหุ้น ก็ทำตรงข้ามกับเมื่อกี้ .. คือปล่อยข่าวร้ายออกมา ทำให้ผลประกอบการต่ำๆ หรืออาจจะถึงขึ้นขาดทุน ซึ่งวิธีทำให้ขาดทุนนี่ก็มีหลายสิบวิธี เช่น การรับรู้รายได้ช้าๆ รับรู้รายจ่ายให้เร็วขึ้น, การตั้งสำรองหนี้สูญ, การตั้งสำรองสินค้าคงเหลือหมดสภาพ การตั้งสำรองค่าใช้จ่ายที่ถูกฟ้องร้อง ฯลฯ เมื่อหุ้นลงได้ที่ ก็เข้าไปเก็บหุ้นใหม่ แล้วก็จัดการทำรูปแบบเดิมขึ้นดันราคาหุ้นใหม่อีกรอบ ... แน่นอนว่าการซื้อขายของผู้บริหารคงไม่ใช่ชื่อตัวเองในการซื้อขายแน่นอน เพื่อหลีกเลี่ยงการต้องแจ้งรายการซื้อขาย
- จ่ายเงินเดือนและเงินค่าตอบแทนต่างๆให้ตัวเองเยอะ กรณีนี้รวมถึงการแจก esop ด้วย
ฯลฯ วิธีในการผองถ่ายเงินยังมีอีกมากมาย .. สิ่งสำคัญคือเราต้องรู้ให้ทันผู้บริหาร
แต่การรู้ว่าใครใสไม่ใสนี่สิ ยากเอาการเลย ผมเองก็ยังไม่ค่อยรู้เหมือนกัน .. วิธีที่พอจะช่วยได้ก็คือ
- อ่านหนังสือพิมพ์บ่อยๆ อาจจะเจอกรณีศึกษาบางอย่างพอให้เรารู้ได้ว่าเค้าโกงกันอย่างไร หรือพอจะรู้ว่าใครชื่ออะไรที่ชอบโกง ..
- ถามเอาจากคนอื่นๆ ที่มีประสบการณ์มานานๆ
- หลีกเลี่ยงหุ้นที่มีโครงสร้างในการก่อให้เกิดการโกงได้ง่าย หรืออาจจะลงทุนในสัดส่วนที่ไม่เยอะ ถ้ายังไม่ชัวร์ เช่น
+ หุ้นกลุ่มเกษตร การซื้อขายพวกนี้จะไม่ค่อยมี bill ทำให้ตกแต่งได้ง่าย (ไม่ได้หมายถึงกลุ่มเกษตรทุกตัวนะครับ)
+ หุ้นรับเหมาก่อสร้าง กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่สั่งกำไรขาดทุนได้ไม่ยากเท่าไหร่นัก เพราะเดิมธุรกิจพวกนี้ก็เป็นธุรกิจสีออกเทาๆอยู่แล้ว
+ หุ้นที่ผู้บริหารหลักๆ ไม่มีหุ้น หรือมีในสัดส่วนที่ไม่เยอะ เพราะผู้บริหารกลุ่มนี้จะมีแรงจูงใจในการบริหารงานที่ค่อนข้างต่ำ เพราะต่อให้บริษัทดี หุ้นขึ้น ตัวเองก็ไม่ได้ผลประโยชน์มากนัก สู้มาอาศัยรวยเอาจากการผ่องถ่ายเงินออก หรือเล่นกลกับราคาหุ้นให้ขึ้นลงจะรวยได้ง่ายกว่า
จริงๆ แล้วเรื่องของผู้บริหารนี้ผมว่าต้องให้คนที่เก๋าๆ อยู่ในตลาดนานๆมาเป็นคนพูด ผมเขียนไปอาจจะเป็นการสอนจรเข้ให้ว่ายน้ำก็ได้ .. อย่างไรก็ตาม ถ้าพี่ๆท่านใดเจอผู้บริหารที่ไม่ค่อยน่าไว้วางใจ และรู้ว่าเป็นหุ้นที่ผมถืออยู่หรือสนใจอยู่ ก็รบกวนช่วยเตือนกันบ้างนะครับ ผมเองยังใหม่กับเรื่องนี้อยู่
ในแง่ของความมีขยัน หรือความเก่งของผู้บริหาร หลายๆครั้งเราพอจะตีความเอาจากงบการเงินได้บางส่วน ถ้าบริษัทนั้นสามารถเติบโตได้ดีกว่าอุตสาหกรรมก็มีแนวโน้มว่าผู้บริหารของ บริษัทก็น่าจะมีฝีมืออยู่เหมือนกัน หรือในช่วงที่เกิดวิกฤตเศรษฐกิจ หรือเป็นช่วงขาลงของอุตสาหกรรมนั้นๆ การประคงบริษัทไว้ไม่ให้เจ็บตัวมาก ก็ถือได้ว่าเป็นความสามารถอย่างหนึ่งของผู้บริหาร ... นอกจากเราจะตีความความสามารถของผู้บริหารเอาจากงบการเงินแล้ว ยังคงมีอีกทางที่ดีก็คือการหาโอกาสได้พูดคุยกับผู้บริหารด้วยตัวเอง ถามคำถามเกี่ยวกับธุรกิจ หรือเรื่องที่เราสงสัย และสังเกตุเอาจากคำตอบของผู้บริหารก็พอจะบอกได้คร่าวๆเช่นกันว่าผู้บริหาร นั้นมีความสามารถแค่ไหน ...
แต่สิ่งสำคัญมากๆ และก็เป็นสิ่งที่ยากในการจะรู้ได้ว่าผู้บริหารนั้นมีความซื่อสัตย์หรือโปร่ง ใสมากน้อยเพียงใด เพราะงบการเงินที่ออกมาเห็นว่าดีนั้น บางครั้งมันอาจจะเกิดจากการที่ผู้บริหารที่ไม่ใสเป็นคนทำให้มันดูดีเกินความ เป็นจริงๆก็ได้ หรือแม้แต่การพูดคุยกันก็อาจจะบอกได้ยากมากเช่นกัน เพราะคนที่ขี้โกงเป็นนิสัยนั้นบางทีก็ยากที่เราจะจับทางเค้าได้ เพราะเค้าขี้โกงมาตลอด ความสามารถในการปกปิดก็คงไม่น้อยอยู่แล้ว
ลอง มาดูผลกระทบของการถือหุ้นที่ผู้บริหารไม่โปร่งใสกันดูบ้างนะครับว่ามันเป็น แบบไหนได้บ้าง (ออกตัวก่อนว่าเรื่องของความโปร่งใส และกลโกงในการผองถ่ายเงินนี้ ถือว่าเป็นเรื่องที่เป็นจุดอ่อนของผมเหมือนกัน คงเพราะด้วยประสบการณ์ที่ยังน้อย แต่จะพยายามเล่าๆเอาเท่าที่เคยได้ยินมา และเคยอ่านผ่านๆตามา)
- ผู้บริหารมีการตั้งบริษัท Trading เพื่อเป็นตัวแทนขายสินค้าให้กับบริษัท กลโกงง่ายๆก็คือการขายสินค้าให้กับบริษัทดังกล่าวในราคาต่ำกว่าที่ควร แล้วบริษัท Trading นั้นๆก็ได้กำไรมากเป็นพิเศษ เงินก็เข้าผู้บริหารได้สบายๆ
- บริษัทที่อาจจะมีการซื้อสินทรัพย์จากผู้บริหาร หรือคนรู้จักของผู้บริหาร (คนเค้าก็มักจะบอกว่าไม่เกี่ยวข้องกัน) ในราคาที่แพงกว่าที่ควรจะเป็น
- บริษัทที่สั่งผลประกอบการให้ขาดทุนก็ได้ กำไรก็ได้ .... ในช่วงที่ต้องการให้หุ้นขึ้นก็สร้างข่าว และสร้างผลประกอบการให้ดีขึ้น โดยอาจจะทำได้โดยการพยายามรับรู้รายได้ให้เร็วขึ้น รับรู้รายจ่ายให้ช้าลงหรือให้น้อยลง ซึ่งก็ไม่ได้ยากลำบากเกินความสามารถที่จะตกแต่งได้ เพื่อดันให้ราคาหุ้นเพิ่มสูงขึ้น ... พอหุ้นขึ้นผู้บริหารก็ขายหุ้นออกมา ในทางกลับกัน เมื่อขายหุ้นออกมาได้ตามจำนวนที่ต้องการแล้ว ก็เป็นช่วงของการทุบหุ้น ก็ทำตรงข้ามกับเมื่อกี้ .. คือปล่อยข่าวร้ายออกมา ทำให้ผลประกอบการต่ำๆ หรืออาจจะถึงขึ้นขาดทุน ซึ่งวิธีทำให้ขาดทุนนี่ก็มีหลายสิบวิธี เช่น การรับรู้รายได้ช้าๆ รับรู้รายจ่ายให้เร็วขึ้น, การตั้งสำรองหนี้สูญ, การตั้งสำรองสินค้าคงเหลือหมดสภาพ การตั้งสำรองค่าใช้จ่ายที่ถูกฟ้องร้อง ฯลฯ เมื่อหุ้นลงได้ที่ ก็เข้าไปเก็บหุ้นใหม่ แล้วก็จัดการทำรูปแบบเดิมขึ้นดันราคาหุ้นใหม่อีกรอบ ... แน่นอนว่าการซื้อขายของผู้บริหารคงไม่ใช่ชื่อตัวเองในการซื้อขายแน่นอน เพื่อหลีกเลี่ยงการต้องแจ้งรายการซื้อขาย
- จ่ายเงินเดือนและเงินค่าตอบแทนต่างๆให้ตัวเองเยอะ กรณีนี้รวมถึงการแจก esop ด้วย
ฯลฯ วิธีในการผองถ่ายเงินยังมีอีกมากมาย .. สิ่งสำคัญคือเราต้องรู้ให้ทันผู้บริหาร
แต่การรู้ว่าใครใสไม่ใสนี่สิ ยากเอาการเลย ผมเองก็ยังไม่ค่อยรู้เหมือนกัน .. วิธีที่พอจะช่วยได้ก็คือ
- อ่านหนังสือพิมพ์บ่อยๆ อาจจะเจอกรณีศึกษาบางอย่างพอให้เรารู้ได้ว่าเค้าโกงกันอย่างไร หรือพอจะรู้ว่าใครชื่ออะไรที่ชอบโกง ..
- ถามเอาจากคนอื่นๆ ที่มีประสบการณ์มานานๆ
- หลีกเลี่ยงหุ้นที่มีโครงสร้างในการก่อให้เกิดการโกงได้ง่าย หรืออาจจะลงทุนในสัดส่วนที่ไม่เยอะ ถ้ายังไม่ชัวร์ เช่น
+ หุ้นกลุ่มเกษตร การซื้อขายพวกนี้จะไม่ค่อยมี bill ทำให้ตกแต่งได้ง่าย (ไม่ได้หมายถึงกลุ่มเกษตรทุกตัวนะครับ)
+ หุ้นรับเหมาก่อสร้าง กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่สั่งกำไรขาดทุนได้ไม่ยากเท่าไหร่นัก เพราะเดิมธุรกิจพวกนี้ก็เป็นธุรกิจสีออกเทาๆอยู่แล้ว
+ หุ้นที่ผู้บริหารหลักๆ ไม่มีหุ้น หรือมีในสัดส่วนที่ไม่เยอะ เพราะผู้บริหารกลุ่มนี้จะมีแรงจูงใจในการบริหารงานที่ค่อนข้างต่ำ เพราะต่อให้บริษัทดี หุ้นขึ้น ตัวเองก็ไม่ได้ผลประโยชน์มากนัก สู้มาอาศัยรวยเอาจากการผ่องถ่ายเงินออก หรือเล่นกลกับราคาหุ้นให้ขึ้นลงจะรวยได้ง่ายกว่า
จริงๆ แล้วเรื่องของผู้บริหารนี้ผมว่าต้องให้คนที่เก๋าๆ อยู่ในตลาดนานๆมาเป็นคนพูด ผมเขียนไปอาจจะเป็นการสอนจรเข้ให้ว่ายน้ำก็ได้ .. อย่างไรก็ตาม ถ้าพี่ๆท่านใดเจอผู้บริหารที่ไม่ค่อยน่าไว้วางใจ และรู้ว่าเป็นหุ้นที่ผมถืออยู่หรือสนใจอยู่ ก็รบกวนช่วยเตือนกันบ้างนะครับ ผมเองยังใหม่กับเรื่องนี้อยู่