ปัญหาและเฉลยวิชาอุโบสถศีล (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นโท สอบในสนามหลวง วันศุกร์ ที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๙ เวลา ๑๕.๐๐ น.
คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
๑. สามัญชนปฏิบัติตนอย่างไร จึงชื่อว่าตามรอยพระอรหันต์ ?
ก. รักษาศีลให้บริสุทธิ์ ข. รักษากายให้บริสุทธ์
ค. รักษาใจให้บริสุทธิ์ ง. รักษาวาจาให้บริสุทธิ์
คำตอบ : ก
๒. คฤหัสถ์ปรารถนาชำระตนให้หมดจด ควรปฏิบัติอย่างไร ?
ก. ไหว้พระ ข. สวดมนต์
ค. รักษาศีล ง. ชำระบาป
คำตอบ : ค
๓. ศีลที่ต้องรักษาตามกาลที่กำหนดไว้ ตรงกับข้อใด ?
ก. ศีล ๕ ข. ศีล ๘
ค. ศีล ๑๐ ง. ศีล ๒๒๗
คำตอบ : ข
๔. การรักษาศีลข้อใด เป็นความเชื่อที่ผิด ?
ก. ได้พักการงาน ข. ได้ทำบุญกุศล
ค. ได้ชำระบาป ง. ได้อบรมจิตใจ
คำตอบ : ค
๕. การถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ หมายถึงอะไร ?
ก. การนั่งใกล้ ๆ ข. การขอโชคลาภ
ค. การปรนนิบัติ ง. การถือเป็นที่พึ่ง
คำตอบ : ง
๖. พระรัตนตรัยได้ชื่อว่าเป็นสรณะที่ปลอดภัย เพราะอะไร ?
ก. ช่วยกำจัดทุกข์ ข. ช่วยกำจัดภัย
ค. ช่วยกำจัดเวร ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ง
๗. หากเปรียบพระพุทธเจ้าดุจสารถีผู้ชาญฉลาด พระธรรมดุจวิธีฝึกม้า
พระสงฆ์จะเปรียบเหมือนม้าเช่นไร ?
พระสงฆ์จะเปรียบเหมือนม้าเช่นไร ?
ก. ม้ากำลังฝึกเดิน ข. ม้ายังมิได้ฝึกหัด
ค. ม้ากำลังฝึกหัด ง. ม้าที่ฝึกหัดดีแล้ว
คำตอบ : ง
๘. “สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ” กล่าวเพื่อระลึกถึงใคร ?
ก. พระพุทธเจ้า ข. พระธรรม
ค. พระสงฆ์ ง. บิดามารดา
คำตอบ : ค
๙. ข้อใด ไม่ใช่ความหมายของพระสังฆรัตนะ ?
ก. ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ข. ช่วยกำจัดภัยให้สัตว์
ค. เป็นนาบุญของโลก ง. รักษาเผยแผ่คำสอน
คำตอบ : ข
๑๐. การขาดสรณคมน์ข้อใด จัดว่าไม่มีโทษ ?
ก. การตาย ข. การเข้ารีต
ค. การทำร้ายพระศาสดา ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ก
๑๑. การขาดสรณคมน์ เกิดขึ้นได้แก่บุคคลใด ?
ก. ปุถุชนทั่วไป ข. พระโสดาบัน
ค. พระสกทาคามี ง. พระอนาคามี
คำตอบ : ก
๑๒. ใครกราบทูลขอให้พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติอุโบสถ ?
ก. พระเจ้าสุทโธทนะ ข. พระเจ้าพิมพิสาร
ค. พระเจ้าอชาตศัตรู ง. มหาอุบาสิกาวิสาขา
คำตอบ : ข
๑๓. การสมาทานรักษาอุโบสถ พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติขึ้นไว้ เพื่อประโยชน์
อะไร ?
อะไร ?
ก. เพื่อขัดเกลากิเลส ข. เพื่อได้ฌานสมาบัติ
ค. เพื่อเห็นแจ้งมรรค ง. เพื่อบรรลุพระอรหัต
คำตอบ : ก
๑๔. การสมาทานรักษาอุโบสถ จัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุข้อใด ?
ก. ทานมัย ข. ศีลมัย
ค. ภาวนามัย ง. อปจายนมัย
คำตอบ : ข
๑๕. การสมาทานรักษาอุโบสถ ข้อใดกล่าวถูกต้อง ?
ก. เกิดก่อนพุทธกาล ข. พระภิกษุถือปฏิบัติ
ค. สำหรับบุคคลชั้นสูง ง. ไม่มีในศาสนาอื่นๆ
คำตอบ : ก
๑๖. วิธีสมาทานอุโบสถก่อนพุทธกาล ท่านกำหนดไว้อย่างไร ?
ก. ต้องเปล่งวาจา ข. อธิษฐานเอง
ค. รับสรณคมน์ ง. นุ่งขาวห่มขาว
คำตอบ : ข
๑๗. การถืออุโบสถก่อนพุทธกาลกับสมัยพุทธกาล ตรงกันในข้อใด ?
ก. ถือศีล ๘ ข. อดอาหาร
ค. สรณคมน์ ง. พระรัตนตรัย
คำตอบ : ข
๑๘. อุโบสถใด ไม่นับเนื่องเข้าในคำสอนของพระพุทธเจ้า ?
ก. ปกติอุโบสถ ข. ปฏิชาครอุโบสถ
ค. นิคคัณฐอุโบสถ ง. ปาฏิหาริยอุโบสถ
คำตอบ : ค
๑๙. อุโบสถใด กำหนดให้รักษาตลอดวันหนึ่งกับคืนหนึ่ง ?
ก. ปฏิชาครอุโบสถ ข. ปกติอุโบสถ
ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ข
๒๐. อุโบสถที่บุคคลตั้งใจรักษาแล้วได้รับอานิสงส์มาก ตรงกับข้อใด ?
ก. ปฏิชาครอุโบสถ ข. ปกติอุโบสถ
ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ ง. อริยอุโบสถ
คำตอบ : ง
๒๑. อุโบสถที่ผู้รักษามักไม่ค่อยสำรวมระวังในข้องดเว้น จึงทำให้ได้รับ
อานิสงส์น้อย ตรงกับข้อใด ?
อานิสงส์น้อย ตรงกับข้อใด ?
ก. ปฏิชาครอุโบสถ ข. โคปาลกอุโบสถ
ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ ง. ปกติอุโบสถ
คำตอบ : ข
๒๒. อุโบสถใด กำหนดให้สมาทานรักษาได้เฉพาะในฤดูฝน ?
ก. ปฏิชาครอุโบสถ ข. ปกติอุโบสถ
ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ค
๒๓. อุโบสถที่ท่านกำหนดให้สมาทานรักษาคราวละ ๓ วัน คือ วันรับ
วันรักษาและวันส่ง ตรงกับข้อใด ?
วันรักษาและวันส่ง ตรงกับข้อใด ?
ก. ปฏิชาครอุโบสถ ข. ปกติอุโบสถ
ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ก
๒๔. ผู้ต้องการจะรักษาอุโบสถ ควรเตรียมความพร้อมเรื่องใด ?
ก. อาหาร ข. เสื้อผ้า
ค. ค่ารถ ง. จิตใจ
คำตอบ : ง
๒๕. ขั้นตอนใด กำหนดให้ทำก่อนสมาทานศีล ?
ก. บูชาพระรัตนตรัย ข. อาราธนาศีล
ค. ประกาศอุโบสถ ง. รับสรณคมน์
คำตอบ : ก
๒๖. การสมาทานอุโบสถนั้น ใครเป็นผู้สมาทาน ?
ก. ภิกษุ ข. สามเณร
ค. อุบาสก อุบาสิกา ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ค
๒๗. การสมาทานอุโบสถนั้น กำหนดให้สมาทานที่ไหน ?
ก. พระวิหาร ข. พระอุโบสถ
ค. ศาลาการเปรียญ ง. ที่ไหนก็ได้
คำตอบ : ง
๒๘. พระให้ศีล ๘ แต่ผู้สมาทานรับเพียง ๕ ข้อ จะวินิจฉัยอย่างไร ?
ก. รับศีล ๕ ข. รับศีล ๘
ค. ถือเป็นโมฆะ ง. ไม่ถือโมฆะ
คำตอบ : ก
๒๙. พระสรุปอานิสงส์ศีลว่า “สีเลน โภคสมฺปทา” หมายถึงข้อใด ?
ก. ศีลส่งทำให้สูง ข. ศีลปรุงทำให้สวย
ค. ศีลนำทำให้รวย ง. ศีลช่วยทำให้รอด
คำตอบ : ค
๓๐. บุญกุศลแห่งการรักษาอุโบสถ เกิดขึ้นด้วยอาการอย่างไร ?
ก. การงดเว้น ข. การได้พักผ่อน
ค. การพูดคุย ง. การกินมังสวิรัติ
คำตอบ : ก
๓๑. การรักษาอุโบสถของบุคคล จะไม่บกพร่องด้วยอาการอย่างไร ?
ก. หมั่นสำรวมระวัง ข. หมั่นชำระบาป
ค. หมั่นอาบน้ำมนต์ ง. หมั่นบวงสรวง
คำตอบ : ก
๓๒. ขณะรักษาอุโบสถอยู่นั้น ควรใช้เวลาให้เกิดประโยชน์อย่างไร ?
ก. ฟังธรรม ข. สนทนาธรรม
ค. เจริญภาวนา ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ง
๓๓. เรื่องใด ไม่ควรนำมาพูดในขณะรักษาอุโบสถ ?
ก. เรื่องศีล ข. เรื่องสมาธิ
ค. เรื่องดวง ง. เรื่องชาดก
คำตอบ : ค
๓๔. อาหารที่ห้ามรับประทานในศีลข้อวิกาลโภชนา ได้แก่อะไร ?
ก. นม ข. ขนม
ค. กาแฟ ง. โกโก้
คำตอบ : ข
๓๕. ข้อใด คนทั่วไปและคนถืออุโบสถต้องงดเว้นเหมือนกัน ?
ก. อพรหมจรรย์ ข. การพูดเท็จ
ค. การฟ้อนรำ ง. การขับร้อง
คำตอบ : ข
๓๖. ข้อใด กำหนดให้ถือปฏิบัติต่างจากศีล ๕ ของคนทั่วไป ?
ก. การฆ่าสัตว์ ข. การลักทรัพย์
ค. อพรหมจรรย์ ง. การดื่มน้ำเมา
คำตอบ : ค
๓๗. คำว่า “เวลาวิกาล” หมายเอาเวลาไหน ?
ก. เวลาพระฉันเช้า ข. เวลาพระฉันเพล
ค. เวลาเที่ยงตรง ง. เวลาเที่ยงวันแล้ว
คำตอบ : ง
๓๘. อุโบสถศีลข้อที่ ๗ ผู้สมาทานรักษาต้องงดเว้นการกระทำใด ?
ก. ดูการเล่น ข. ออกกำลังกาย
ค. ทานเนื้อสัตว์ ง. ห้ามพูดคุยกัน
คำตอบ : ก
๓๙. คำว่า “ข้าศึกต่อกุศล” ในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ หมายถึงอะไร ?
ก. ฟ้อนรำ ข. ขับร้อง
ค. ดีดสีตีเป่า ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ง
๔๐. เครื่องลูบไล้ชนิดใด ผู้รักษาอุโบสถศีลสามารถใช้ทาตัวได้ ?
ก. แป้ง ข. น้ำหอม
ค. ยาหม่อง ง. ลิปสติก
คำตอบ : ค
๔๑. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถ พึงหลีกเว้นที่นอนประเภทใด ?
ก. ที่นอนสูงใหญ่ ข. ที่นอนยัดนุ่น
ค. ที่นอนยัดสำลี ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ง
๔๒. เครื่องปูลาดชนิดใด ห้ามผู้สมาทานรักษาอุโบสถนั่งหรือนอน ?
ก. เครื่องลาดอันสะอาด ข. เครื่องลาดอันวิจิตร
ค. เครื่องลาดหมองคล้ำ ง. เครื่องลาดทรงกลม
คำตอบ : ข
๔๓. ในปัญจอุโปสถชาดก ใครมีความถือตัวว่าเด่นกว่าคนอื่น จึงรักษาอุโบสถ
เพื่อข่มมานะของตน ?
เพื่อข่มมานะของตน ?
ก. ฤษี ข. หมี
ค. พระปัจเจกพุทธเจ้า ง. โคอุสภะ
คำตอบ : ก
๔๔. คำว่า “วางศัสตรา” ในอุโบสถสูตร หมายความว่าอย่างไร ?
ก. เว้นฆ่าสัตว์ ข. เว้นลักทรัพย์
ค. เว้นพูดเท็จ ง. เว้นดื่มน้ำเมา
คำตอบ : ก
๔๕. คำว่า “ไม่ลวงโลก” ในอุโบสถสูตร หมายความว่าอย่างไร ?
ก. เว้นฆ่าสัตว์ ข. เว้นลักทรัพย์
ค. เว้นพูดเท็จ ง. เว้นดื่มน้ำเมา
คำตอบ : ค
๔๖. “อุโบสถกึ่งเดียว” หมายถึงอะไร ?
ก. รักษาศีลครึ่งวัน ข. รักษาศีลวันกับคืนหนึ่ง
ค. รักษาศีล ๓ วัน ง. รักษาศีลครบ ๔ เดือน
คำตอบ : ก
๔๗. รักษาอุโบสถเหมือนกัน แต่ได้บุญกุศลไม่เท่ากัน เพราะเหตุใด ?
ก. ไม่มีเวลา ข. ไม่มีพวกคุย
ค. ไม่ตั้งใจ ง. ไม่มีกำลังใจ
คำตอบ : ค
๔๘. การรักษาอุโบสถศีล จะสิ้นสุดลงเมื่อใด ?
ก. ตอนพระบิณฑบาต ข. หลังเที่ยงวันแล้ว
ค. ก่อนพระอาทิตย์ตก ง. ครบกำหนดเวลา
คำตอบ : ง
๔๙. ศีลสร้างความเสมอภาคแก่มนุษย์ หมายความว่าอย่างไร ?
ก. ทุกคนรักษาได้ ข. ทุกวัยรักษาได้
ค. ได้บุญทุกคน ง. ถูกทุกข้อ
คำตอบ : ง
๕๐. อะไรเป็นเป้าหมายสูงสุดในการถืออุโบสถศีล ?
ก. มนุษยสมบัติ ข. จักรพรรดิสมบัติ
ค. สวรรคสมบัติ ง. นิพพานสมบัติ
คำตอบ : ง