ปัญหาและเฉลยวิชาอุโบสถศีล (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นโท สอบในสนามหลวง วันอังคาร ที่ ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๑ เวลา ๑๕.๐๐ น.
คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
๑. กุศลส่วนพิเศษที่คฤหัสถ์ควรบำเพ็ญให้ยิ่งกว่าศีล ๕ คืออะไร ?
ก. ถวายสังฆทาน ข. ฟังเทศน์
ค. ถืออุโบสถ ง. นั่งสมาธิ
คำตอบ : ค
๒. การรักษาศีล จัดเข้าในศาสนพิธีประเภทใด ?
ก. ทานพิธี ข. บุญพิธี
ค. กุศลพิธี ง. ปกิณกะ
คำตอบ : ค
๓. ข้อใดเป็นความเชื่อผิดๆ เกี่ยวกับการักษาศีล ?
ก. ได้พักการงาน ข. ได้ทำบุญกุศล
ค. ได้ชำระจิตใจ ง. ได้ชำระบาป
คำตอบ : ง
๔. เข้าบ้านต้องผ่านประตู แรกเข้าสู่พระพุทธศาสนาต้องเข้าถึงอะไร ?
ก. พิธีกรรม ข. พระรัตนตรัย
ค. ประเพณี ง. การอุปสมบท
คำตอบ : ข
๕. เพราะเหตุใด พระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ จึงได้ชื่อว่าสรณะ ?
ก. เป็นที่พึ่งแก่ผู้นับถือ ข. ถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ค. เป็นที่บวงสรวงบูชา ง. เป็นที่บนบานขอพร
คำตอบ : ก
๖. โลกไม่มีพระอาทิตย์ก็มืดมน คนไม่มีพระรัตนตรัยจะเป็นอย่างไร ?
ก. ขาดที่พึ่งทางกาย ข. ขาดที่พึ่งทางใจ
ค. ขาดหลักบริหาร ง. ขาดบริวารดูแล
คำตอบ : ข
๗. พระธรรม ย่อมรักษาผู้ปฏิบัติอย่างไร ?
ก. ให้มีชื่อเสียง ข. ให้คนยกย่อง
ค. ให้คนนับถือ ง. ไม่ให้ตกที่ชั่ว
คำตอบ : ง
๘. ใครประกาศคำสอนของพระพุทธเจ้า ให้คนรู้จักบาปบุญคุณโทษ ?
ก. พระสงฆ์ ข. อาชีวก
ค. ปริพาชก ง. นิครนถ์
คำตอบ : ก
๙. สรณคมน์ มีความหมายตรงกับข้อใด ?
ก. การไหว้พระสวดมนต์ทุกวัน ข. การถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง
ค. การถวายข้าวพระเป็นประจำ ง. การบูชาด้วยดอกไม้ธูปเทียน
คำตอบ : ข
๑๐. อะไรเป็นสาเหตุแห่งการขาดสรณคมน์ ?
ก. เกิด ข. แก่
ค. เจ็บ ง. ตาย
คำตอบ : ง
๑๑. ข้อใด เป็นความเศร้าหมองแห่งสรณคมน์ เพราะความไม่เอื้อเฟื้อ ?
ก. ทำร้ายพระศาสดา ข. ห้ามไหว้พระพุทธรูป
ค. นับถือศาสดาอื่น ง. ความตายมาปรากฏ
คำตอบ : ข
๑๒. ข้อใด เป็นความเศร้าหมองแห่งสรณคมน์ เพราะความสงสัย ?
ก. สวรรค์มีจริงหรือ ข. น้ำท่วมโลกจริงหรือ
ค. โลกร้อนจริงหรือ ง. มีคลื่นยักษ์จริงหรือ
คำตอบ : ก
๑๓. ความมีศรัทธามั่งคงในพระรัตนตรัย ควรถือใครเป็นแบบอย่าง ?
ก. พระเทวทัต ข. พระวักกลิ
ค. สุปปพุทธกุฏฐิ ง. ท้าวสักกะ
คำตอบ : ค
๑๔. การถืออุโบสถนอกพุทธกาล เน้นวิธีรักษาในเรื่องใด ?
ก. อดอาหาร ข. ถือสรณคมน์
ค. ถือศีล ๘ ง. รักษาตามกาล
คำตอบ : ก
๑๕. ข้อใด ไม่มีความเกี่ยวข้องกับอุโบสถนอกพุทธกาล ?
ก. อดอาหาร ข. บำเพ็ญตบะ
ค. สรณคมน์ ง. ถือตามกาล
คำตอบ : ค
๑๖. ข้อใด ไม่ใช่อุโบสถที่จัดตามวันรักษา ?
ก. ปกติอุโบสถ ข. ปฏิชาครอุโบสถ
ค. อริยอุโบสถ ง. ปาฏิหาริยอุโบสถ
คำตอบ : ค
๑๗. อุโบสถที่ผู้สมาทานตั้งใจรักษา โดยไม่เห็นแก่นอนมากนัก
ตรงกับอุโบสถประเภทใด ?
ตรงกับอุโบสถประเภทใด ?
ก. โคปาลกอุโบสถ ข. ปฏิชาครอุโบสถ
ค. นัคคัณฐอุโบสถ ง. ปาฏิหาริยอุโบสถ
คำตอบ : ข
๑๘. การถืออุโบสถอย่างวิธีของพวกนิครนถ์ ตรงกับข้อใด ?
ก. ปกติอุโบสถ ข. โคปาลกอุโบสถ
ค. อริยอุโบสถ ง. นิคคัณฐอุโบสถ
คำตอบ : ง
๑๙. การถืออุโบสถ ให้เวลาล่วงไปด้วยเรื่องบุญกุศลเท่านั้น
มีอานิสงส์มากกว่าอุโบสถประเภทอื่น ตรงกับข้อใด ?
มีอานิสงส์มากกว่าอุโบสถประเภทอื่น ตรงกับข้อใด ?
ก. โคปาลกอุโบสถ ข. อริยอุโบสถ
ค. นิคคัณฐอุโบสถ ง. ปกติอุโบสถ
คำตอบ : ข
๒๐. คนรับจ้างเลี้ยงโค เป็นคำเปรียบเทียบอุโบสถประเภทใด ?
ก. นิคคัณฐอุโบสถ ข. ปกติอุโบสถ
ค. โคปาลกอุโบสถ ง. อริยอุโบสถ
คำตอบ : ค
๒๑. ปกติอุโบสถ กำหนดให้รักษาเดือนหนึ่งกี่วัน ?
ก. ๑ วัน ข. ๓ วัน
ค. ๔ วัน ง. ๓๐ วัน
คำตอบ : ค
๒๒. หากรักษาปฏิชาครอุโบสถในวัน ๘ ค่ำ วันรับวันส่งจะเป็นกี่ค่ำ ?
ก. ๖ ค่ำ ๗ ค่ำ ข. ๗ ค่ำ ๘ ค่ำ
ค. ๘ ค่ำ ๙ ค่ำ ง. ๗ ค่ำ ๙ ค่ำ
คำตอบ : ง
๒๓. ปาฏิหาริยอุโบสถ กำหนดให้รักษาต่อเนื่องกันไปนานเท่าไร ?
ก. ๑ วัน ข. ๓ วัน
ค. ๓ เดือน ง. ๔ เดือน
คำตอบ : ง
๒๔. การถือศีลด้วยวิธีใด เรียกว่ารักษาอุโบสถ ?
ก. กินอาหารมังสวิรัติ ข. งดอาหารเวลาวิกาล
ค. ไม่กินเนื้อสัตว์ใหญ่ ง. ไถ่ชีวิตโคทุกวันพระ
คำตอบ : ข
๒๕. การถือศีลในวันใด ไม่เรียกว่ารักษาอุโบสถ ?
ก. วันธรรมดา ข. วัน ๘ ค่ำ
ค. วัน ๑๔ ค่ำ ง. วัน ๑๕ ค่ำ
คำตอบ : ก
๒๖. บุญกุศลที่ได้จากการถืออุโบสถนั้น เกิดขึ้นด้วยสาเหตุใด ?
ก. สมาทานศีล ข. ตั้งใจสวดมนต์
ค. งดเว้นข้อห้าม ง. ถือจนครบเวลา
คำตอบ : ค
๒๗. วิธีสมาทานอุโบสถทุกวันนี้ นิยมสมาทานด้วยวิธีใด ?
ก. เปล่งวาจา ข. ถือเพศ
ค. อธิษฐาน ง. ถือสัตย์
คำตอบ : ก
๒๘. อุโบสถที่สมาทานแล้ว ได้ชื่อว่ามีศีลบริบูรณ์ เพราะสาเหตุใด ?
ก. ไม่ละเว้น ข. ไม่ละเมิด
ค. ไม่ครบองค์ ง. ไม่ครบวัน
คำตอบ : ข
๒๙. พระสงฆ์ให้ศีล ๘ แต่รับเพียง ๕ ข้อ เรียกว่าอุโบสถอะไร ?
ก. ปกติอุโบสถ ข. โคปาลกอุโบสถ
ค. อริยอุโบสถ ง. ไม่เรียกว่าอุโบสถ
คำตอบ : ง
๓๐. การถืออุโบสถศีลในสถานที่ไม่มีพระสงฆ์ จะสมาทานที่ไหน ?
ก. บ้าน ข. โรงเรียน
ค. ป่าช้า ง. ได้ทุกที่
คำตอบ : ง
๓๑. อุโบสถอันประกอบด้วยองค์ ๘ จัดเป็นบัญญัติประเภทใด ?
ก. พุทธบัญญัติ ข. ธาตุบัญญัติ
ค. สาวกบัญญัติ ง. วินัยบัญญัติ
คำตอบ : ก
๓๒. วันปัณณรสี ในคำประกาศอุโบสถ หมายถึงวันกี่ค่ำ ?
ก. วัน ๗ ค่ำ ข. วัน ๘ ค่ำ
ค. วัน ๑๘ ค่ำ ง. วัน ๑๕ ค่ำ
คำตอบ : ง
๓๓. คำว่า มยํ ภนฺเต ติสรเณน สห อฏฺฐงฺคสมนฺนาคตํ อุโบสถํ ยาจาม
เป็นคำกล่าวอะไร ?
เป็นคำกล่าวอะไร ?
ก. อาราธนาศีล ข. อาราธนาธรรม
ค. บูชาข้าวพระ ง. ถวายสังฆทาน
คำตอบ : ก
๓๔. ข้อใด ไม่เกี่ยวข้องกับระเบียบพิธีถืออุโบสถ ?
ก. ประกาศองค์อุโบสถ ข. อาราธนาศีล
ค. อาราธนาพระปริตร ง. สมาทานศีล
คำตอบ : ค
๓๕. อุโบสถของพวกนิครนถ์นักบวชนอกศาสนา มีข้อห้ามอย่างไร ?
ก. ห้ามทุกเรื่อง ข. ห้ามบางเรื่อง
ค. ห้ามอดข้าว ง. ไม่มีข้อห้าม
คำตอบ : ข
๓๖. คำว่า อพรหมจรรย์ ในอุโบสถศีลข้อที่ ๓ หมายถึงอะไร ?
ก. การล่วงประเวณี ข. การร้องเพลง
ค. การดื่มสุราเมรัย ง. การอดอาหาร
คำตอบ : ก
๓๗. ข้าพเจ้าสมาทานสิกขาบทคือเว้นจากล่อลวงผู้อื่น คือศีลข้อใด ?
ก. ข้อ ๑ ข. ข้อ ๓
ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๓
คำตอบ : ค
๓๘. งดบริโภคอาหารในเวลาวิกาล คือศีลข้อใด ?
ก. ข้อ ๒ ข. ข้อ ๓
ค. ข้อ ๓ ง. ข้อ ๖
คำตอบ : ง
๓๙. ประโยชน์การสมาทานอุโบสถศีล ข้อ ๗ เพื่อตัดความกังวลใด ?
ก. การกินอาหาร ข. การแต่งตัว
ค. การนอนมาก ง. การเมาสุรา
คำตอบ : ข
๔๐. ข้อใด ไม่นับเข้าในข้อห้ามของอุโบสถศีลข้อที่ ๗ ?
ก. ฟ้อนรำ ข. ขับร้อง
ค. จับเงิน ง. แต่งตัว
คำตอบ : ค
๔๑. การถืออุโบสถศีลข้อ ๘ บัญญัติไว้เพื่อจุดประสงค์ใด ?
ก. ไม่เห็นแก่กิน ข. ไม่เห็นแก่นอน
ค. ไม่เห็นแก่ตัว ง. ไม่เห็นแก่เล่น
คำตอบ : ข
๔๒. พระพุทธเจ้า ทรงอนุญาตให้ผู้ถืออุโบสถศีลนั่งนอนในที่เช่นไร ?
ก. สูงใหญ่ ข. พอเหมาะ
ค. หลากสี ง. ประหลาด
คำตอบ : ข
๔๓. เรื่องภายนอกที่นำมาพูดในขณะถืออุโบสถศีล เรียกว่าอะไร ?
ก. อนุปุพพีกถา ข. อริยมรรคกถา
ค. ติรัจฉานกถา ง. อนุโมทนากถา
คำตอบ : ค
๔๔. ในขณะถืออุโบสถศีล ผู้สมาทานควรปฏิบัติตนอย่างไร ?
ก. นึกถึงองค์แห่งศีล ข. ทรมานตนให้ลำบาก
ค. คลุกคลีอยู่ในกาม ง. พูดเรื่องทำมาหากิน
คำตอบ : ก
๔๕. ข้อใด ไม่ใช่จุดประสงค์ของการถือศีลอุโบสถ ?
ก. เพื่อผลประโยชน์ ข. เพื่อสั่งสมบุญ
ค. เพื่อฝึกในตัวเอง ง. เพื่อสงบจิตใจ
คำตอบ : ก
๔๖. ความตั้งใจในการถืออุโบสถศีล มีอะไรเป็นเครื่องพิจารณา ?
ก. ตั้งใจมาแต่บ้าน ข. ตั้งใจมาทำบุญ
ค. ตั้งใจงดเว้นโทษ ง. ตั้งใจสวดมนต์
คำตอบ : ค
๔๗. การรักษาอุโบสถศีลเช่นไร ชื่อว่ารักษาครบตามกาลที่กำหนด ?
ก. เมื่อหิวข้าว ข. เมื่อเป็นไข้
ค. เมื่อตายลง ง. เมื่อพ้นเวลา
คำตอบ : ง
๔๘. การถืออุโบสถศีลด้วยจิตผ่องใส หากตายในขณะนั้นจะมีคติเช่นไร ?
ก. เกิดในทุคติภูมิ ข. เกิดในสุคติภูมิ
ค. เกิดในนรกภูมิ ง. เกิดในอบายภูมิ
คำตอบ : ข
๔๙. การถืออุโบสถศีลจะได้รับผลมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับอะไร ?
ก. การกระทำ ข. บุญบารมี
ค. โชควาสนา ง. ชะตากรรม
คำตอบ : ก
๕๐. อุโบสถศีลที่บุคคลรักษาดีแล้ว ย่อมได้รับผลสูงสุดคืออะไร ?
ก. ทรัพยสมบัติ ข. มนุษยสมบัติ
ค. สวรรคสมบัติ ง. นิพพานสมบัติ
คำตอบ : ง