ปัญญาประดิษฐ์ IBM Watson อ่านแฮรี่ พอตเตอร์ แล้ววิเคราะห์นิสัยตัวละคร
ทุกคนคงรู้จัก Watson ว่าเป็นปัญญาประดิษฐ์ผู้ชนะเลิศรายการควิซโชว์ Jeopardy
แต่คราวนี้ Watson มีบทบาทใหม่คือวิเคราะห์ตัวละครจากนิยายโด่งดังตลอดกาล
แฮรี่ พอตเตอร์ โดยวิเคราะห์ตัวละครเปรียบเทียบระหว่างต้นฉบับจากหนังสือ
กับตัวละครในภาพยนตร์
วิธีการทดสอบคือ ป้อนข้อความจากทั้งต้นฉบับในหนังสือนิยายและสคริปต์ภาพยนตร์ลงไป เพื่อรอดูว่า Watson จะสามารถวิเคราะห์ความแตกต่างอย่างไรบ้าง ซึ่ง Watson สามารถวิเคราะห์ "โทนเสียง" เช่น กลัว สนุก มั่นใจ รวมถึงวิเคราะห์ว่าตัวละครใดมีลักษณะนิสัยอย่างไร ตามพื้นฐานนิสัยตามหลักจิตวิทยา
ข้อจำกัดของการทดลองนี้คือ นิยายมีปริมาณข้อความมากกว่าภาพยนตร์ ดังนั้น Watson จึงจับรายละเอียดจากนิยายมาวิเคราะห์ได้มากกว่า แต่เนื้อหาจากภาพยนตร์ก็มากพอที่จะแยกแยะเปรียบเทียบตัวละครทั้งสองเวอร์ชัน ได้ ผลลัพธ์นั้นน่าสนใจยิ่ง
คำเตือน: มีสปอยล์เนื้อหาสำหรับผู้ที่ไม่เคยอ่านหรือชมภาพยนตร์มาก่อน
เรื่องนี้ Vinith Misra นักวิจัยไอบีเอ็มแสดงความเห็นว่า ไม่น่าแปลกใจ เพราะโวลเดอมอร์ต้องเก็บข้อมูลตนเองให้เป็นความลับเสมอ รวมทั้งมีแผนการที่จะควบคุมโลกเวทมนตร์ และฆ่าทุกคนที่ทำให้แผนการเขาพัง เขาต้องหวาดระแวงคนรอบตัวมากทีเดียว
แฮรี่ดูเหมือนจะเป็นคนเพอร์เฟค เป็นพระเอก แต่กลับมีจุดอ่อนในบางเรื่อง ซึ่งทำให้เขากราดเกรี้ยว แฮรี่มีคะแนนด้านความโกรธเป็นอันดับสองรองจากโวลเดอร์มอร์ และมีนิสัยบางด้านใกล้เคียงกัน จุดนี้พอเข้าใจได้ เพราะในเนื้อเรื่อง แฮรี่และโวลเดอมอร์ มีความเชื่อมโยงกันอย่างมีนัยสำคัญ
แต่ Watson กลับไม่พบการเปลี่ยนแปลงนี้ในตัว "ภาษา" ที่ใช้ในบทภาพยนตร์ เพราะความเปลี่ยนแปลงที่ผู้ชมมองเห็นไม่ได้อยู่ที่ภาษา แต่กลับไปอยู่ที่การแสดงของนักแสดงแทน
วิธีการทดสอบคือ ป้อนข้อความจากทั้งต้นฉบับในหนังสือนิยายและสคริปต์ภาพยนตร์ลงไป เพื่อรอดูว่า Watson จะสามารถวิเคราะห์ความแตกต่างอย่างไรบ้าง ซึ่ง Watson สามารถวิเคราะห์ "โทนเสียง" เช่น กลัว สนุก มั่นใจ รวมถึงวิเคราะห์ว่าตัวละครใดมีลักษณะนิสัยอย่างไร ตามพื้นฐานนิสัยตามหลักจิตวิทยา
ข้อจำกัดของการทดลองนี้คือ นิยายมีปริมาณข้อความมากกว่าภาพยนตร์ ดังนั้น Watson จึงจับรายละเอียดจากนิยายมาวิเคราะห์ได้มากกว่า แต่เนื้อหาจากภาพยนตร์ก็มากพอที่จะแยกแยะเปรียบเทียบตัวละครทั้งสองเวอร์ชัน ได้ ผลลัพธ์นั้นน่าสนใจยิ่ง
คำเตือน: มีสปอยล์เนื้อหาสำหรับผู้ที่ไม่เคยอ่านหรือชมภาพยนตร์มาก่อน
เนวิลและโวลเดอมอร์มีความเหมือนกันในหลายเรื่อง
ตัวละครทั้งสองมีความสุดโต่ง ทั้งคู่ได้คะแนนวิเคราะห์จาก Watson ต่ำมากในเรื่องการเปิดรับประสบการณ์ใหม่ๆ ในขณะเดียวกัน ทั้งคู่กลับได้คะแนนสูงในเรื่องความมั่นคงทางอารมณ์ เนวิลได้คะแนนสูงที่สุดในด้านนี้ ทั้งในเวอร์ชันนิยายและภาพยนตร์ ส่วนโวลเดอมอร์ได้คะแนนสูงมากเรื่องความวิตกกังวล ความแปรปรวนเรื่องนี้ Vinith Misra นักวิจัยไอบีเอ็มแสดงความเห็นว่า ไม่น่าแปลกใจ เพราะโวลเดอมอร์ต้องเก็บข้อมูลตนเองให้เป็นความลับเสมอ รวมทั้งมีแผนการที่จะควบคุมโลกเวทมนตร์ และฆ่าทุกคนที่ทำให้แผนการเขาพัง เขาต้องหวาดระแวงคนรอบตัวมากทีเดียว
แฮรี่มีระดับความโมโหร้ายใกล้เคียงกับโวลเดอมอร์
การที่ลอร์ดโวลเดอมอร์ ตัวละครฝ่ายร้าย ผู้เป็นเจ้าแห่งศาสตร์มืด จะขี้โมโหก็ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจ แต่พระเอกอย่างแฮรี่ กลับมีคะแนนด้านนี้ใกล้เคียงกับเจ้าแห่งศาสตร์มืด!!!แฮรี่ดูเหมือนจะเป็นคนเพอร์เฟค เป็นพระเอก แต่กลับมีจุดอ่อนในบางเรื่อง ซึ่งทำให้เขากราดเกรี้ยว แฮรี่มีคะแนนด้านความโกรธเป็นอันดับสองรองจากโวลเดอร์มอร์ และมีนิสัยบางด้านใกล้เคียงกัน จุดนี้พอเข้าใจได้ เพราะในเนื้อเรื่อง แฮรี่และโวลเดอมอร์ มีความเชื่อมโยงกันอย่างมีนัยสำคัญ
รอนในภาพยนตร์ ดูผ่อนคลายกว่าในหนังสือ
Watson วิเคราะห์รอนว่าเป็นตัวละครที่ดูเบาๆ ที่สุดในบรรดาสามเกลอที่มี แฮรี่ เฮอร์ไมโอนี่ และรอน อย่างไรก็ตาม เมื่อเนื้อเรื่องเดินหน้าไปเรื่อยๆ สถานการณ์ในเรื่องมีความเข้มข้นขึ้น รอนก็มีความเป็นมิตรน้อยลงจากเดิม ซึ่งในภาพยนตร์เห็นเรื่องนี้ไม่ชัดเท่าในหนังสือเฮอร์ไมโอนี่มีความกล้าแสดงออก ชนิดที่เรียกได้ว่าบดบังรัศมีโวลเดอมอร์
จากการวิเคราะห์ของ Watson เฮอร์ไมโอได้คะแนนสูงเรื่องความโกรธ (anger) และความกล้าแสดงออก (assertiveness) แต่เธอมีคะแนนด้านการประเมินค่าคุณธรรม (morality assessment) สูงที่สุดในเรื่อง Watson วิเคราะห์ว่า เฮอร์ไมโอนี่ เด่นมากในเรื่องความเชื่อมั่นว่าอะไรถูกผิดจินนี่ในภาพยนตร์ สูญเสียความฉลาดและการชอบเข้าสังคมจากเวอร์ชันหนังสือ
คนที่เป็นแฟนแฮรี่ฉบับหนังสืออาจจะผิดหวังกับจินนี่ในภาพยนตร์ โดย Watson ให้คะแนนจินนี่ในหนังสือสูงมากเรื่องสติปัญญาและชอบเข้าสังคม มีเพื่อนมาก ในขณะที่ภาพยนตร์ เธอกลับได้คะแนนต่ำลง คาแรกเตอร์ของเธอดูแบนลงจากต้นฉบับมากสเนปขี้โมโหมากในหนังสือ แต่ในภาพยนตร์กลับเย็นชา
เอกลักษณ์ของศาสตราจารย์สเนปคือดุดันและโมโหร้าย ซึ่งมักทำให้เด็กๆ กลัว แต่ในภาพยนตร์ เขากลับเป็นคนเยียบเย็นเย็นชา ซึ่งแสดงออกมาชัดเจนมากศาสตราจารย์มักกอนนากัล ได้คะแนนสูงสุดในเรื่องสติปัญญา
ศาสตราจารย์มักกอนนากัลในภาพยนตร์ เป็นหนึ่งในตัวละครที่ใกล้เคียงกับเวอร์ชั่นต้นฉบับมากที่สุดอีกด้วยแฮกริดได้คะแนนสูงที่สุดเรื่องความเปิดกว้าง และเป็นเสรีนิยม
Watson ยังหยิบเรื่องเศร้าสลดในอดีตของแฮกริดที่โดนไล่ออกจากฮอกวอตส์มาพิจารณาด้วย แต่ผลการวิเคราะห์ แฮกริดก็ยังมีความเปิดกว้าง และแคร์เพื่อนฝูงเสมอดัมเบิลดอร์ ได้คะแนนสูงที่สุดเรื่องความร่วมมือ ความเห็นอกเห็นใจ และความรอบคอบ
Misra เจ้าหน้าที่ไอบีเอ็มเองก็สงสัยว่า Watson จะวิเคราะห์ดัมเบิลดอร์ออกมาว่าอย่างไร เนื่องจากในภาพยนตร์ ดัมเบิลดอร์ดูสูญเสียความเยือกเย็นไปมากแต่ Watson กลับไม่พบการเปลี่ยนแปลงนี้ในตัว "ภาษา" ที่ใช้ในบทภาพยนตร์ เพราะความเปลี่ยนแปลงที่ผู้ชมมองเห็นไม่ได้อยู่ที่ภาษา แต่กลับไปอยู่ที่การแสดงของนักแสดงแทน